Co może zabrać komornik?

Przepisy prawne określają ruchomości oraz nieruchomości, które podlegają egzekucji komorniczej. Zgodnie z polskim prawem, komornik może zabrać wynagrodzenie za pracę dłużnika, jednak ma obowiązek pozostawienia kwoty wolnej od zajęcia. Co jeszcze podlega egzekucji komorniczej, a czego komornik nie może zająć?
Komornik nie może zajmować artykułów pierwszej potrzeby.

Kim jest komornik?

Komornik jest funkcjonariuszem publicznym. Działa on przy sądzie rejonowym, chociaż posiada uprawnienia do prowadzenia postępowania egzekucyjnego na terenie całego kraju. Jego zadaniem jest wyegzekwowanie nieuregulowanych należności od dłużnika, który posiada na przykład niespłaconą pożyczkę ratalną .

Komornik jest wykonawcą wyroku wydanego przez sąd, który decyduje o przeprowadzeniu egzekucji komorniczej. Działalność komorników sądowych określają przepisy prawne zawarte w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Zgodnie z danymi udostępnionymi przez Krajową Radę Komorniczą, w Polsce obecnie działa 1711 komorników.

Czym jest egzekucja komornicza?

Egzekucja komornicza to pojęcie określane przez przepisy prawne. Przebieg postępowania egzekucyjnego, a także prawa i obowiązki komornika, zostały ustalone przez Prawo cywilne oraz Prawo komornicze. Egzekucja komornicza to zajęcie przez komornika majątku posiadanego przez dłużnika na poczet należności, które powinien zwrócić on wierzycielowi. Dlatego też tak bardzo ważne jest kontrolowanie swoich wydatków oraz regulowanie długów w terminie. Aby nie zalegać z płatnościami, warto skorzystać z bazy BIK, ponieważ historia kredytowa ma duże znaczenie.Postępowanie egzekucyjne to czynność przeprowadzana przez komornika sądowego. Może zostać rozpoczęta, jeżeli wierzyciel dostarczy do komornika odpowiedni dokument sądowy.

Dokument ten określają przepisy prawne zawarte w art. 776 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nimi, egzekucja może mieć miejsce tylko wtedy, gdy jej podstawę stanowi tytuł wykonawczy. Jest nim tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Co może zająć komornik?

Przepisy prawne określają szereg ruchomości oraz nieruchomości, które może zająć komornik sądowy prowadzący postępowanie egzekucyjne. Zaliczyć do nich można:

  • wynagrodzenie,
  • rachunek bankowy,
  • ruchomości,
  • nieruchomości,
  • emeryturę lub rentę.

Komornik ma prawo potrącić z wynagrodzenia dłużnika odpowiednią kwotę, pozostawiając jedynie kwotę wolną od zajęcia. W 2019 roku kwota wolna od zajęcia wynosi 1634 zł. Określają to przepisy prawne zawarte w art. 87 1§1, zgodnie z którymi kwota wolna od zajęcia powinna być równa wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na pełen etat. Górny limit zajęcia komorniczego obejmuje maksymalnie 75 proc. wynagrodzenia.

Inaczej wygląda sytuacja, kiedy to dłużnik pracuje w oparciu o umowę cywilnoprawną, czyli na przykład umowę o dzieło czy umowę zlecenie. Wówczas komornik może zająć nawet 100 proc. wynagrodzenia. Jeśli jednak dochód z takich umów stanowi jedyne źródło wynagrodzenia dłużnika, komornik może potraktować zajęcie jako wynagrodzenia tak jak w przypadku umowy o pracę. Aby mógł tego dokonać, muszą zostać spełnione trzy warunki:

  • wynagrodzenie z tytułu wymienionych umów mają charakter stały,
  • umowa zlecenia czy umowa o dzieło powinna obowiązywać już dłuższy czas i być zawarta z jednym pracodawcą,
  • dłużnik jest zobowiązany złożyć odpowiednie dokumenty potwierdzające powyższe informacje oraz złożyć wniosek u komornika o potraktowanie wymienionych umów jak umowy o pracę.

Zajęcie przez komornika sądowego rachunku bankowego

Jeżeli dłużnik otrzymuje wynagrodzenie na rachunek bankowy, komornik może zlecić zablokowanie konta zadłużonego i zajmować wszystkie wpływy z wynagrodzenia dłużnika do kwoty wolnej od zajęcia komorniczego. Kwota ta jest równa 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Przepisy prawne nie przewidują żadnej maksymalnej kwoty zajęcia komorniczego. Komornik sądowy może więc zająć nawet wszystkie wpływy z miesięcznego dochodu powyżej kwoty wolnej od zajęcia. Zajęcie rachunku bankowego przebiega w formie elektronicznej. Jest to proces, który ma na celu zajęcie zarówno wynagrodzeń, które już znajdują się na koncie, jak i tych, które na nie wpłyną.

Zajęcie ruchomości oraz nieruchomości przez komornika sądowego

Komornik sądowy jest uprawniony do zajęcia ruchomości, które stanowią część majątku zadłużonego. W tym przypadku komornicy używają terminu, który brzmi władanie daną ruchomością. W praktyce oznacza to, iż ruchomość ta może zostać zajęta nawet wtedy, gdy dłużnik nie jest jej właścicielem. Wystarczy, iż korzysta z niej w sposób ciągły. Co może zabrać komornik, jeśli chodzi o nieruchomości?

  • wszystkie sprzęty AGD i RTV,
  • samochody oraz inne pojazdy,
  • wyposażenie mieszkania,
  • komputery.

Komornik ma również prawo do zajęcia nieruchomości wchodzącej w skład majątku dłużnika. Funkcjonariusz publiczny może tego dokonać nawet wtedy, gdy zadłużony jest jej współwłaścicielem. Kolejny współwłaściciel zostaje powiadomiony o zajęciu. Może zgodzić na się zajęcie bądź nie. Jeśli nie wyrazi na to zgody, komornik ma obowiązek uzyskania klauzuli wykonalności na drugiego współwłaściciela bądź umorzenia postępowania egzekucyjnego. Należy pamiętać, że jeżeli chodzi o nieruchomości, komornik ma prawo zabrać nie tylko mieszkanie czy dom, ale również garaż i działkę.

Zajęcie emerytury bądź renty przez komornika sądowego

W 2019 roku kwota minimalnej emerytury jest równa 1100 zł. Komornik sądowy ma obowiązek pozostawienia kwoty wolnej od zajęcia z emerytury. Obecnie wynosi ona 825 zł. To, ile komornik sądowy może zabrać dłużnikowi z emerytury, zależy od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Funkcjonariusz publiczny ma prawo do potrącenia:

  • 60 proc. w przypadku egzekucji alimentacyjnej,
  • 50 proc., jeśli postępowanie wiąże się z zapłatą za pobyt w domu pomocy społecznej, w zakładach opiekuńczo-leczniczych oraz pielęgnacyjno-opiekuńczych,
  • 25 proc. w odniesieniu do innych rodzajów egzekucji.

Jeżeli chodzi o rentę, komornik sądowy ma obowiązek pozostawienia kwoty wolnej od zajęcia równej 75 proc. kwoty brutto. W 2019 roku renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 1100 zł. Z kolei najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy jest równa 825 zł. Oznacza to, iż kwota wolna od zajęcia z renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 825 zł. Kwota wolna od zajęcia z renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy to 618,75 zł.

Co nie podlega egzekucji komorniczej?

Art. 829 Kodeksu postępowania cywilnego dokładnie określa ruchomości oraz nieruchomości, które nie podlegają egzekucji komorniczej. Można do nich zaliczyć następujące elementy:

1) przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
2) zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
4) narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych;
5) u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy na czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
6) przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową;
7) środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 36 ust. 4a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2081, z 2006 r. Nr 50, poz. 363 i Nr 208, poz. 1541 oraz z 2007 r. Nr 115, poz. 794).